Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η θαλάσσια περιοχή στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης χαρακτηρίζεται από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων ως η πιο υποσχόμενη περιοχή για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και ταυτόχρονα ως η λιγότερο ώριμη, όπου είναι επιτακτική η άμεση πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων.
Αυτό είναι το εξαιρετικά ενδιαφέρον πλαίσιο που τοποθετούνται οι σεισμικές έρευνες που ξεκίνησαν χθες από την κοινοπραξία των ExxonMobil και ΕΛΠΕ.
Εκτός από την περιοχή της Κρήτης, η ΕΔΕΥΕΠ γνωστοποίησε το νέο επικαιροποιημένο πρόγραμμα των ερευνών για τις τέσσερις περιοχές που αυτή τη στιγμή τελούν υπό παραχώρηση και βρίσκονται σε εξέλιξη ερευνητικά προγράμματα.
Πρόκειται για την περιοχή 2 στο Ιόνιο (δυτικά της Κέρκυρας), την περιοχή 10 στο Ιόνιο (δυτικά της Πελοποννήσου), την περιοχή της Δυτικής και Νοτιοδυτικής Κρήτης και της χερσαίας παραχώρησης των Ιωαννίνων.
Πιο αναλυτικά για κάθε περιοχή χωριστά το χρονοδιάγραμμα της ΕΔΕΥΕΠ προβλέπει:
Περιοχή 2, Ιόνιο (Energean 75%, Helleniq Energy 25%): βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη οι 3D σεισμικές έρευνες που αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2023. Το 2024 θα ληφθεί η απόφαση για γεώτρηση ή αποχώρηση. Σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί ερευνητική γεώτρηση αυτή θα κρατήσει 2 χρόνια μέχρι το 2025 ενώ η ανάπτυξη του κοιτάσματος προβλέπεται να διαρκέσει 2 χρόνια (2026 – 2027). Η έναρξη της παραγωγής φυσικού αερίου τοποθετείται χρονικά, εφόσον όλα εξελιχθούν θετικά, για το 2028.
Περιοχή 10, Ιόνιο (Helleniq Energy): Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι 2D σεισμικές έρευνες ενώ το 2023 αναμένεται να πραγματοποιηθούν οι 3D σεισμικές έρευνες. Το 2024 θα ληφθεί η απόφαση για γεώτρηση ή αποχώρηση. Η ερευνητική γεώτρηση θα διαρκέσει 2 χρόνια, ενώ σε περίπτωση που εντοπιστεί κοίτασμα θα χρειαστούν ακόμη 2 χρόνια (2026 – 2027) για να αναπτυχθεί. Η έναρξη της παραγωγής φυσικού αερίου τοποθετείται χρονικά για το 2028.
Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη (ExxonMobil, Helleniq Energy): Ξεκίνησαν οι 2D σεισμικές έρευνες που θα κρατήσουν μέχρι το 2023 (μαζί με την ερμηνεία των δεδομένων). Θα ακολουθήσουν το 2023 οι 3D σεισμικές έρευνες και μέχρι τα τέλη του 2024 θα ληφθεί η απόφαση για γεώτρηση ή αποχώρηση. Σε περίπτωση που αποφασιστεί ερευνητική γεώτρηση θα χρειαστούν 2 χρόνια. Σε περίπτωση θετικής έκβασης θα χρειαστούν 3 χρόνια για την ανάπτυξη του κοιτάσματος (2026 – 2028). Η έναρξη της παραγωγής εφόσον όλα εξελιχθούν θετικά τοποθετείται χρονικά για το 2029.
Ιωάννινα (Energean): Πρόκειται για την χερσαία περιοχή όπου οι έρευνες είναι πιο προχωρημένες και η προοπτική της παραγωγής είναι πολύ πιο κοντινή χρονικά. Συγκεκριμένα, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία της ερευνητικής γεώτρησης, η οποία πιθανόν να διενεργηθεί το καλοκαίρι του 2023. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προχωρήσει έγκαιρα η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις τότε η ανάπτυξη του κοιτάσματος μπορεί να γίνει σε δύο χρόνια και η παραγωγή μπορεί να ξεκινήσει στα τέλη του 2025 – αρχές 2026.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει κακό προηγούμενο υπό την έννοια ότι ένα σχεδόν έτοιμο project, η παραχώρηση του Κατακόλου, αναμένει την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για την παραγωγική γεώτρηση (έχουν ολοκληρωθεί όλες οι υπόλοιπες διαδικασίες και η σχετική διαβούλευση) εδώ και 3 χρόνια.
Πόσο αξίζουν
Πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης τοποθετεί την εκτίμηση για το μέγεθος των ελληνικών κοιτασμάτων σε Ιόνιο και Κρήτη στα 70 με 90 τρισ. κυβικά πόδια, με εκτιμώμενη αξία τα 250 δισ. ευρώ. Το μέγεθος αυτό βασίζεται στα ερευνητικά δεδομένα που έχουν προκύψει από τις σεισμικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί και οι οποίες έχουν εντοπίσει συγκεκριμένες γεωλογικές δομές με υψηλή πιθανότητα να υπάρχουν εκεί κοιτάσματα. Ποιες είναι οι πιθανότητες να εντοπιστούν σε αυτές τις δομές κοιτάσματα; Σύμφωνα με την εκτίμηση του ΙΕΝΕ για κάθε περιοχή υπάρχει διαφορετικό ποσοστό επιτυχίας, το οποίο συναρτάται από τα δεδομένα που υπάρχουν στις μελέτες. Για παράδειγμα στην Κρήτη υπάρχει ακόμη αρκετή δουλειά που πρέπει να γίνει καθώς οι σεισμικές έρευνες που έχουν γίνει είναι αρκετά αραιές. Αντίθετα σε αρκετές περιοχές του Ιονίου τα δεδομένα είναι καλύτερα και υπάρχει πιθανότητα επιτυχίας έως και 25%, ποσοστό που για τους γνώστες της αγοράς θεωρείται αρκετά υψηλό. Το ίδιο ισχύει και για αρκετές περιοχές στο Θερμαϊκό κόλπο, όπου υπάρχουν συγκεκριμένες χαρτογραφημένες περιοχές στις οποίες εύκολα μπορούν να γίνουν γεωτρήσεις.