Μικρές Κυκλάδες: Το νόημα τoυ καλοκαιριού

Από
Variety Team
-
0
98

Χαμηλές ταχύτητες, απλότητα, ανεμελιά.  Άνω Κουφονήσι, Σχοινούσα και Ηρακλειά, τρία κυκλαδονήσια τόσο ίδια αλλά και τόσο διαφορετικά.

Άνω Κουφονήσι, Σχοινούσα, Ηρακλειά. Τρία «αδέλφια» που συγκατοικούν στα νερά του Αιγαίου, μεταξύ Αμοργού και Νάξου. Τρεις διαφορετικοί «χαρακτήρες». Το μεγαλύτερο (σε δημοφιλία, όχι σε έκταση) είναι το Κουφονήσι, που, όπως όλα τα πρωτότοκα, τραβάει την περισσότερη προσοχή – και μάλλον δικαιολογημένα, αφού πλησιάζει στην κυκλαδίτικη εκδοχή του παραδείσου. Δεύτερη είναι η Σχοινούσα, η ήρεμη δύναμη με τη βαριά γήινη ενέργεια, που νιώθεις ότι σε τραβά στο έδαφος και σε καθηλώνει. Η Ηρακλειά είναι το στερνοπούλι, το πιο εύκολο και προσιτό νησί – σε θαμπώνει με την ικανότητά της να σε κάνει να νιώθεις ανέμελος. Έξι μέρες φιλοξενηθήκαμε σε αυτή την ιδιαίτερη «οικογένεια» των Μικρών Κυκλάδων, δύο σε κάθε νησί. Αποδείχθηκε λίγο, όχι γιατί είναι τόσο πολλά τα αξιοθέατα που τρέχεις και δεν φτάνεις, αλλά γιατί το Κουφονήσι, η Σχοινούσα και η Ηρακλειά απαιτούν ένα χρονικό περιθώριο από τον επισκέπτη για να τον βάλουν στο πνεύμα. Η δύναμή τους δεν βρίσκεται στην έκπληξη, αλλά στην επαναληψιμότητα.

Τι κάνει λοιπόν ένας νιόφερτος τουρίστας που μόλις έχει αποβιβαστεί στο λιμάνι ενός από αυτά τα νησιά; Τσεκάρει τα βασικά στέκια, βρίσκει αυτό που του ταιριάζει περισσότερο και ξεκινάει να πηγαίνει ανελλιπώς: για πρωινό, για μεσημεριανό, για τσίπουρο. Συζητάει με τους σερβιτόρους, ακούει την ιστορία τους και αφηγείται τη δική του. Τη μέρα που θα μπει στο μαγαζί που διάλεξε για στέκι του και ο ψηλός με τον φορτωμένο δίσκο δεν θα είναι πια «το παιδί», αλλά «ο Κώστας, μαθηματικός, έχει ένα ξανθό πιτσιρίκι που πάει προνήπιο», τότε θα έχει πια ενταχθεί στην κοινωνία του νησιού. Δεν θα είναι ένας ξένος. Εκεί κρύβεται και η ουσία αυτών των νησιών: στην επαφή με τον ντόπιο πληθυσμό, που ξέρει πώς να αφομοιώνει τους επισκέπτες και να τους κάνει δικούς του. Ακολουθεί ένας μικρός οδηγός με κάποια από τα αξιοθέατα που κάνουν το σύμπλεγμα Κουφονησίου-Σχοινούσας-Ηρακλειάς να ξεχωρίζει – τα υπόλοιπα θα σας τα πει ο δικός σας «Κώστας», στο μαγαζί που θα βάλετε στην καρδιά σας.

Άνω Κουφονήσι: Και παλιό, και νέο

Κορυφαία περίπτωση ντόπιου που έχει αφήσει το στίγμα του στο νησί και που τον θυμούνται άνθρωποι που πήγαιναν στο Κουφονήσι ως έφηβοι, είκοσι χρόνια πριν, και τώρα έρχονται με τα παιδιά τους, είναι ο «Φοίνικας» (κατά κόσμον Δημήτρης Μαύρος). Με το χαμόγελο να βγαίνει μέσα από ένα παχύ νησιώτικο μουστάκι, ο «Φοίνικας» είναι η κολόνα του ομώνυμου εστιατορίου που βρίσκεται στην παραλία Χαροκόπου. Το μαγαζί έχει σκιερή αυλή, ξύλινα τραπέζια και πολύ ζεστή ατμόσφαιρα. Μασκοφορεμένοι σερβιτόροι που γυαλίζει το μάτι τους από την ένταση τρέχουν μες στη ζέστη για να πάρουν παραγγελίες και απιθώνουν στο τραπέζι μία παγωμένη μπίρα και ένα κατσικάκι-λουκούμι, που τρώγεται με θέα τα τιρκουάζ νερά του Κουφονησίου και στο βάθος την Κέρο. Πραγματικά δεν υπάρχει καλύτερο μέρος για να ξεκινήσει ένα ταξίδι στο Κουφονήσι από το εστιατόριο του «Φοίνικα».
 
Ένα ακόμα παλιό στέκι με τεράστια ιστορία ήταν και η ψαροταβέρνα Νικητούρι, που πέρυσι τον Ιούλιο ξανάνοιξε τις πύλες της με νέα ταυτότητα, ως εστιατόριο λάSkα. Ο σεφ ΣήφηςΜανουσέλης επιμελήθηκε το μενού, που είναι ελληνικό με επιρροές από την Ασία. Κυκλαδίτικο bowl με ταρτάρ ψαριού και γλυκόξινη σάλτσα από τοματίνια, ριζότο καλαμάρι με ελληνικά βότανα, όξινο βούτυρο και πούδρα από φύκια, επιδόρπιο με κρέμα ελληνικού καφέ, τριαντάφυλλο και καϊμάκι είναι κάποια από τα πιάτα του. Οι άνθρωποί του φιλικοί, η θέα πολύ όμορφη, το στιλ αναβαθμισμένο και σύγχρονο, εκφράζει την τωρινή ταυτότητα του Κουφονησίου, που εδώ και αρκετά χρόνια δεν είναι εναλλακτικός προορισμός των Κυκλάδων, αλλά έχει μπει στο ραντάρ ενός ποιοτικού μεν, αλλά σίγουρα πιο mainstream τουρισμού.
 
Τη σημερινή φυσιογνωμία του Κουφονησίου συνθέτουν νέα εστιατόρια, νέες μπουτίκ, νέα ξενοδοχεία και αρκετός νέος κόσμος (μαζί, φυσικά, με τους φανατικούς του παρελθόντος), που αναζητά την εκλεπτυσμένη πολυτέλεια ενός μικρού νησιού. Το θετικό είναι ότι, παρότι το Κουφονήσι άλλαξε απότομα, δεν ξέπεσε. Παραμένει –τουλάχιστον στα τέλη Ιουνίου που το επισκεφθήκαμε εμείς– ένα παραδεισένιο μέρος, με έναν βασικό οικισμό (το Χωριό), μελί βράχια, χρυσή άμμο, λαμπερά, γαλάζια νερά και φανταστικές παραλίες (Άμμος, Φανός, Πλατιά Πούντα ή Ιταλίδα και φυσικά το Πορί είναι κάποιες από τις γνωστές). Μερικές μπορεί να περιλαμβάνουν και παραθαλάσσια μαγαζιά, που όμως δεν σου δίνουν την εντύπωση ότι επιβάλλουν την κουλτούρα του beachbar, της δυνατής μουσικής και της εξαλλοσύνης. Το Κουφονήσι διατηρεί την ησυχία και την προσεγμένη εικόνα του. Υπάρχουν ακόμα και υπαίθριες «κάλπες» που προσκαλούν τους επισκέπτες να «ψηφίσουν με τη γόπα τους», δηλαδή να τη ρίξουν σε μία από τις δύο θυρίδες απαντώντας στο ερώτημα: «Ήξερες ότι τα αποτσίγαρα περιέχουν πλαστικό και έχουν διάρκεια ζωής μεγαλύτερη από δέκα έτη;». Και η θυρίδα του «όχι» και η θυρίδα του «τώρα ξέρεις!» είναι μισογεμάτες, με τους τουρίστες να ανταποκρίνονται στο κάλεσμα να παραμείνει ο τόπος καθαρός.
 
Σε αυτή τη νέα φάση ζωής του Κουφονησίου εντάσσονται και δύο ακόμα χώροι που αξίζει να βάλει κανείς στο πρόγραμμα. Ο πρώτος είναι ο Mylos, ένας παλιός ανεμόμυλος σιταριού των αρχών του 19ου αιώνα (γνωστός και ως «Ξετροχάρης» ή «Παντός Καιρού») που έχει μετατραπεί σε «πολιτιστικό conceptstore», όπως το ονομάζουν οι ιδιοκτήτες του. Εκτός του ότι θα σας κάνουν μια πολύ περιεκτική ξενάγηση σε σχέση με την «ανατομία» και την ιστορία του ίδιου του κτιρίου, στον μύλο θα βρείτε ιδιαίτερα ρούχα και καλλυντικά με την υπογραφή Ελλήνων σχεδιαστών και παραγωγών. Ο δεύτερος είναι το KoufonisiVillas, ένα σύμπλεγμα καταλυμάτων που σχεδίασε η αρχιτέκτονας Μαρία Παπαδάκη, που εκτός από διαμονή στις βίλες προσφέρεται και για διαφόρων ειδών σεμινάρια, retreats και θεραπείες (yogaretreat, καποέιρα, ηχοθεραπεία, μασάζ, βελονισμό κ.λπ.). Εδώ, στη σκιερή shala του συγκροτήματος, ανάμεσα στις φίδες και στα σχίνα, με το άγαλμα ενός ατάραχου Βούδα τοποθετημένο κάτω από μια ελιά, βλέπει κανείς συμπυκνωμένο το Κουφονήσι της νέας εποχής, που θέλει να κρατήσει στοιχεία από τον παλιό του εαυτό (το ήμερο τοπίο, την ανέγγιχτη φύση, την ησυχία) και ταυτόχρονα να ανακαλύψει τον καινούργιο, τον πιο εξωστρεφή και φιλόδοξο, που όσο είναι κυκλαδίτικος, άλλο τόσο είναι και κοσμοπολίτικος.
 

Σχοινούσα: Φάβα και χώμα

Από το Κουφονήσι, που βρίσκεται σχεδόν στο απόγειο της ανόδου του και προσπαθεί συνεχώς να επανεφευρίσκει τον εαυτό του, στη Σχοινούσα, ένα προσγειωμένο νησί, που επίσης τα τελευταία χρόνια αλλάζει, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς. Πολύ πιο αθόρυβα. Κι εδώ υπάρχουν νέα ξενοδοχεία ή άνθρωποι που θέλουν να επενδύσουν στον τόπο, αλλά αυτό είναι κάτι που πρέπει να το ψάξεις. Ως απλός τουρίστας, αυτό που βλέπεις είναι ένα μικρό και όμορφο κυκλαδονήσι με δύο βασικούς οικισμούς –τη Χώρα και τη Μεσαριά–, απάνεμα αγκυροβόλια (γνωστά στα σκάφη αναψυχής), εκκλησίες με ασυνήθιστα ονόματα (όπως η Παναγιά η Ακαθή) ή περίεργες προσόψεις (όπως ο Άγιος Φιλάρετος). Έναν τόπο με χαμηλή βλάστηση, πέτρινες μάντρες, γεμάτο ζώα (γαϊδούρια που θηλάζουν τα μωρά τους, κότες, μαύρους κόκορες, γαλοπούλες, χήνες) και πολλούς χωματόδρομους, τους οποίους νιώθεις ότι διασχίζεις εκατομμύρια φορές, αφού, για να πας από τον βορρά στον νότο κι από την ανατολή στη δύση, περνάς πάντα από το κέντρο του νησιού. Παραλίες η Σχοινούσα έχει αρκετές και καλές. Στην Ψιλή Άμμο ο κόσμος συγκεντρώνεται κάτω από πέντε-έξι αλμυρίκια που προσφέρουν σκιά, στο αμμουδερό Τσιγκούρι με το ωραίο beachbar η θέα των γειτονικών νησιών προσφέρεται κλιμακωτά (πρώτα βλέπεις το νησάκι Πλάκα, πιο πίσω το Βενέτικο, την Ηρακλειά και στο βάθος, αχνά, την Ίο). Αλυγαριά, Λιόλιου, Αλμυρός και Γερολιμνιώνας (που θέλει λίγο περπάτημα για να φτάσεις) είναι κάποιες ακόμα ακρογιαλιές όπου αξίζει να αράξει κανείς για ώρες.

Γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πολλές δραστηριότητες στο νησί. Παραλία, βιβλίο, περπάτημα –αν δεν έχει πολλή ζέστη–, γλυκάκι, καφές και φαγητό. Τι φαγητό; Φάβα. Να ένα σημείο όπου η Σχοινούσα διαφοροποιείται και επενδύει, έχοντας καταφέρει να δομήσει τη δική της γαστρονομική ταυτότητα. Το φάβα της Σχοινούσας έχει ξεπεράσει τα σύνορα του νησιού, σερβίρεται σε γνωστά εστιατόρια της Αθήνας, της Κρήτης και της Θεσσαλονίκης και θεωρείται αναγνωρίσιμο προϊόν των Κυκλάδων. Από τους περίπου δώδεκα φαβοπαραγωγούς, λίγοι είναι αυτοί που το κάνουν επαγγελματικά, με πιο γνωστό και ενεργό τον Μανώλη Κωβαίο. Ο οποίος, κατ’ αρχάς, διορθώνει ένα λάθος που κάνουμε οι περισσότεροι. «Φάβα είναι τρόπος παρασκευής. Όσπρια που μαγειρεύονται, λιώνουν και γίνονται αλοιφή τα ονομάζουμε φάβα. Μπορεί να είναι από κουκί, από ρεβίθι, από μπιζέλι». Στη Σχοινούσα το φάβα γίνεται από κατσούνι, έναν σπόρο που, όπως λέει ο Μανώλης, έφεραν τον 9ο αιώνα Αμοργιανοί αγρότες. Το κατσούνι ρίζωσε για τα καλά στο νησί, ταυτίστηκε με το τοπικό διαιτολόγιο, συμπορεύτηκε με τα έθιμα και τις παραδόσεις (λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, χρησιμοποιήθηκε στις περιόδους νηστείας). Σήμερα το φάβα της Σχοινούσας ταξιδεύει σε εκθέσεις και ως άλλος πρεσβευτής του τουρισμού σαγηνεύει τους απανταχού foodies, δίνοντάς τους μια καλή αφορμή να ταξιδέψουν στο νησί και να δουν από κοντά τα χωράφια στα οποία γεννιέται.

Ηρακλειά: Άνθρωποι και γάτες

Φτάσαμε στο τρίτο νησί – και τελευταία πράξη του οδοιπορικού μας. Ηρακλειά! Εύκολη και προσιτή, σε κάνει να νιώθεις ανέμελος, όχι μόνο γιατί το τοπίο της είναι μαλακό, χωρίς τη χρωματική ένταση του Κουφονησίου και τη δυνατή ενέργεια της Σχοινούσας, αλλά και γιατί οι άνθρωποί της είναι τόσο καλόκαρδοι και φιλόξενοι, που, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, θυμάσαι αυτούς. Με δύο βασικούς οικισμούς, τον Άγιο Γεώργιο και την Παναγία, ένα παλιό ερειπωμένο κάστρο, το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη (που δυστυχώς στο πέρασμα του χρόνου βανδαλίστηκε βάναυσα), η Ηρακλειά σε υποδέχεται εγκάρδια ήδη από το λιμάνι, με την παραλία με τα παγκάκια και τα πιτσιρίκια λίγες δεκάδες μέτρα από το σημείο όπου αράζει το πλοίο. Νοτιοανατολικά βρίσκεται η φανταστική παραλία Λιβάδι, νοτιότερα είναι το Τουρκοπήγαδο που μοιάζει με φιόρδ και πιο δυτικά ο Καρβουνόλακος και η Αλιμιά με το ναυάγιο του γερμανικού υδροπλάνου, το οποίο μπορείτε να δείτε βουτώντας (σημειωτέον, σε πολλές από τις νότιες παραλίες η πρόσβαση γίνεται με σκάφος).

Τι άλλο έχει η Ηρακλειά; Ανθρώπους, πολλούς και ζωντανούς, που σε πιάνουν από το χέρι και ξεκλέβουν από τον χρόνο που δεν διαθέτουν για να σου γνωρίσουν τον τόπο τους. Τον Αντώνη Κουίκλ, που μπορεί να τον ξέρεις μόλις λίγες ώρες, αλλά είναι διατεθειμένος να σου ανοίξει το σπίτι του για να κάνεις μπάνιο μετά τη θάλασσα. Τη Μάρω, Αρακλειανή από επιλογή, που έχει φτιάξει έναν λογαριασμό στο Instagram αφιερωμένο στους ανθρώπους της Ηρακλειάς και σε προσκαλεί να της πας μια μπλούζα και με την τεχνική της μεταξοτυπίας να σου τυπώσει το λογότυπο People of Iraklia, για να πάρεις το νησί μαζί σου φεύγοντας. Την Κία, που έχει χρίσει τον εαυτό της προστάτιδα όλων των αδέσποτων γατιών του νησιού και, με τη βοήθεια ντόπιων και ξένων, τα φροντίζει με εξαιρετικό τρόπο. Περάσαμε ένα απόγευμα από το σπίτι της και βρεθήκαμε σε μια αυλή με δεκάδες αιλουροειδή, τα οποία, ακούγοντας τις κροκέτες να κροταλίζουν μέσα στον κουβά που κουνούσε η Κία έξω από το σπίτι, έτρεχαν σαν μαγνητισμένα, παρατάσσονταν το ένα δίπλα στο άλλο και έτρωγαν σαν μια μεγάλη οικογένεια.

Την καλύτερη περιγραφή την έκανε ο Δημήτρης Μαρκατάτος του Araklia, ίσως του πιο γνωστού εστιατορίου της Ηρακλειάς, που σερβίρει πειραγμένα κυκλαδίτικα πιάτα με πρώτες ύλες από 15 κυκλαδονήσια. Πέρα από τα ποιοτικά ντοματίνια, τη φάβα, τα κολοκύθια, τα κρέατα και τα ξερά σύκα που χρησιμοποιούν στο Araklia, ο Δημήτρης θεωρεί ότι, αν έπρεπε να μαγειρέψουν κάτι, «αυτό θα ήταν οι ίδιοι οι Αρακλειανοί». Κι έχει δίκιο. Αν βάλεις στο τσουκάλι τον Αντώνη, την Κία, τη Μάρω, τον Κυρ Βαγγέλη του πρακτορείου-καφενείου Μέλισσα, τον Μαϊστράλη, την Ακαθή κι όλους τους υπόλοιπους Αρακλειανούς, τους τόσο ζεστούς και φιλόξενους, έχεις το καλύτερο καλοκαιρινό πιάτο απ’ όλα, τη γεύση του οποίου δεν θα ξεχάσεις ποτέ.

ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Στο Κουφονήσι θα φτάσετε με πλοίο από τη Ραφήνα με τη FastFerries (7 ώρες, 34 ευρώ η απλή μετάβαση, fastferries.com.gr) ή από τον Πειραιά με την BlueStarFerries (7½ ώρες, 37 ευρώ ή 4½ ώρες, 61 ευρώ η απλή μετάβαση, bluestarferries.com) και με τη Seajets (7 ώρες, 70 ευρώ η απλή μετάβαση, seajets.gr). Το δρομολόγιο της BlueStarFerries για Κουφονήσι πιάνει Σχοινούσα (6 ώρες και 45 λεπτά, 37 ευρώ η απλή μετάβαση) και Ηρακλειά (6½ ώρες, 37 ευρώ η απλή μετάβαση). Δρομολόγια στις Μικρές Κυκλάδες πραγματοποιούνται, επίσης, από Αμοργό ή Νάξο με το «Express Skopelitis» της SmallCyclades Lines (smallcycladeslines.gr).

ΔΙΑΜΟΝΗ

Στον τομέα της διαμονής, όχι μόνο το Κουφονήσι, αλλά και οι –πιο χαμηλών τόνων– Σχοινούσα και Ηρακλειά έχουν ανεβάσει τον πήχη ψηλά. Οι επιλογές είναι αρκετές. Ενδεικτικά να αναφέρουμε: Στο Κουφονήσι, το μίνιμαλKerosArtHotel (τηλ. 22850-71961, keroshotel.gr, 160 ευρώ το δίκλινο με πρωινό) και το προσεγμένο OceanidesResidence (τηλ. 6972-444931, oceanideskoufonisia.gr, 250 ευρώ το δίκλινο με πρωινό). Στη Σχοινούσα, το πολυτελές TheasisLuxurySuites (τηλ. 22850-76624, theasisuites.gr, 220 ευρώ το δίκλινο με πρωινό) και το AfricanisSuites (τηλ. 211-2343770, africanis.gr, 90 ευρώ χωρίς πρωινό) με τα αφρικανικά ονόματα στα δωμάτια, λόγω σχέσης των ιδιοκτητών με τη Νότια Αφρική. Στην Ηρακλειά, τα AlexandraStudios (τηλ. 22850-71482, 70 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό) και SpeiresSuites (τηλ. 22850-77015, speires.gr, 100 ευρώ με πρωινό).

ΦΑΓΗΤΟ

Και τα τρία νησιά έχουν πολύ καλά εστιατόρια και ταβέρνες, κλασικά και μοντέρνα, πειραγμένα ή μη. Στο Κουφονήσι, εκτός από τον Φοίνικα (τηλ. 22850-74558) και τη λάSkα (τηλ. 22850-74599), περάστε από το Mylos (τηλ. 22850-74403) για κυκλαδίτικο πρωινό με καγιανά, τηγανίτες και λουκάνικο Μυκόνου, από τον φούρνο της Γιωργούλας (τηλ. 22850-71441) για σφολιατοειδή, από το Τζετ (τηλ. 6984-440000) για ζυμαρικά και πίτσα. Στη Σχοινούσα ρίξτε μια ματιά στο καφενείο Χαρά για πορτοκαλόπιτα (τηλ. 22850-72026), στο Καφέ στου Περί για πρωινό, στο Μπιζέλι (τηλ. 6973-415147), στην παραθαλάσσια ταβέρνα Μερσίνι (τηλ. 22850-71159), στο Χάραμα (τηλ. 22850-76015) και στο Πέτρινο (τηλ. 22850-71164) για παϊδάκια. Στην Ηρακλειά περάστε από το Μαϊστράλι (τηλ. 6974-456662) για πρωινό, από την Ακαθή (τηλ. 22850-71118) για γεμιστά, από το Araklia του σεφ Γιάννη Γαβαλά (τηλ. 22850-71570) για κυκλαδίτικα πιάτα περιωπής και από το Στέκι της Αννιώς (τηλ. 22850-77172) για γλυκό.

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ

Το Κουφονήσι είναι επίπεδο και ο καλύτερος τρόπος να το γυρίσετε είναι με τα πόδια ή με ποδήλατο. Στη Σχοινούσα το οδικό δίκτυο είναι μάλλον κακό, γι’ αυτό προτιμήστε αυτοκίνητο. Στην Ηρακλειά βολεύει ένα μηχανάκι (πρατήριο δεν υπάρχει στο νησί, τα καύσιμα έρχονται από τη Σχοινούσα).

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Για τα yogaretreats στο Κουφονήσι, επισκεφθείτε το koufonisivillas.com

Πληροφορίες για το φάβα του Μανώλη Κωβαίου στη σελίδα Favaschinoussas-kovaiosmanolis στο Facebook.

Οι φαν της Ηρακλειάς ακολουθήστε στο Instagram τους λογαριασμούς peopleofiraklia και catsofiraklia. Οι γατόφιλοι μπορείτε να προσφέρετε τον οβολό σας μέσα από crowdfunding που διοργανώνονται για την καλύτερη διαβίωση των ζώων.

Για οργανωμένες δραστηριότητες στην Ηρακλειά ρίξτε μια ματιά στο discover-iraklia.gr. Βαρκάδες στις παραλίες του νησιού αναλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το σκάφος «Anemos» του Καπετάν Μητσάρα.

Πηγή