Kανείς δεν ενδιαφέρεται να τον γνωρίσει.
Η φράση είχε γίνει μόδα πριν από μια δεκαετία και τώρα είναι παντού: «Φέρτε ολόκληρο τον εαυτό σας».
Είναι μία από τις τέσσερις αξίες που η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων, British Land, διατυμπανίζει στην ιστοσελίδα της. Η εκδοτική Quartz, διοργάνωσε πέρυσι ένα εργαστήριο με τίτλο «Πώς να κινηθείτε στον εργασιακό χώρο με ολόκληρο τον εαυτό σας».
«Ολόκληρος ο εαυτός σας είναι ευπρόσδεκτος εδώ», υπόσχεται η τράπεζα ING στους υποψήφιους υπαλλήλους που αναζητούν δουλειά και η Whole Foods επίσης χρησιμοποιεί τη φράση στην σελίδα της με θέσεις εργασίας, αλλά τουλάχιστον έχει μία αξιοπρεπή δικαιολογία.
Υπάρχουν όμως και εκδοχές του εαυτού μας, spin off, αν προτιμάτε.
Η εταιρεία λογισμικών για επιχειρήσεις Workday, θέλει οι υπάλληλοί της να είναι ο «καλύτερος εαυτός» τους στη δουλειά. Η Finn, ένας ιστότοπος αγγελιών στη Νορβηγία, αναζητά έναν ειδικό σε θέματα αποζημιώσεων και παροχών «που να λατρεύει να φέρνει τον «ολόκληρο τον εαυτό του» στο γραφείο. Η αμερικανική τράπεζα Key προτιμά να χρησιμοποιεί τον όρο «αυθεντικός εαυτός».
Η ιδέα που ενώνει όλες αυτές τις προτροπές, είναι ότι οι εργαζόμενοι δεν χρειάζεται να προσποιούνται πως είναι κάποιοι άλλοι από αυτό που είναι. Αντί να διατηρούν μια περσόνα στο χώρο εργασίας και ένα άλλο πρόσωπο εκτός δουλειάς, μπορούν απλώς να χαλαρώσουν και να είναι πάντα ο εαυτός τους.
Πίσω από αυτή τη σκέψη κρύβεται μια καλή πρόθεση -ή μάλλον πολλές καλές προθέσεις. Η έννοια του «καθολικού εαυτού» αποτυπώνει ποικιλοτρόπως την ιδέα πως οι άνθρωποι αφοσιώνονται στην εργασία τους αν πιστεύουν στον σκοπό μιας επιχείρησης· πως οι ομάδες είναι πιο αποτελεσματικές αν οι συνάδελφοι κατανοούν ο ένας τον άλλον· πως οι άνθρωποι με διαφορετικές ταυτότητες πρέπει να αισθάνονται πραγματικά άνετα»· πως οι επιχειρήσεις πρέπει να ενδιαφέρονται και να ανταποκρίνονται σε θέματα που επηρεάζουν την ευημερία του προσωπικού τους, από την ψυχική υγεία έως τη φροντίδα των παιδιών- και ότι οι ηγέτες πρέπει να δείχνουν κάποια προσωπική πλευρά για να επικοινωνούν καλύτερα με τους υφισταμένους τους.
Κανένα από αυτά τα ζητήματα δεν είναι ασήμαντο ή ανόητο. Πολλά από αυτά είναι όντως επιθυμητά, αλλά κάθε ιδέα που καλύπτει ένα ευρύ πλαίσιο, είναι βέβαιο πως θα παρουσιάσει και κενά. «Και αυτή η νοοτροπία θα έκανε ακόμα και ένα σουρωτήρι να κοκκινίσει», σχολιάζει χαριτολογώντας ο Economist.
«Το πιο προφανές κενό είναι ότι κανείς δεν πρέπει να έρχεται «ολόκληρος» στην δουλειά. Οι άνθρωποι είναι ένα μείγμα χαρακτηριστικών, μερικά από αυτά είναι καλά και μερικά αρνητικά. Πολλά από αυτά θα πρέπει να κρατούνται μακριά από τον χώρο εργασίας. Ο επαγγελματικός σας εαυτός δείχνει αφοσίωση στη δουλειά και τρώει το μεσημεριανό του στο γραφείο. «Ολόκληρος» ο εαυτός σας σχεδιάζει τις επόμενες διακοπές του και τρώει παγωτό στον καναπέ. Ο επαγγελματικός σας εαυτός κάνει παρουσιάσεις στο διοικητικό συμβούλιο και λέει πράγματα όπως «Ας βάλουμε τους αναλυτές να ξετινάξουν το ζήτημα». Ολόκληρος ο εαυτός σας δεν μπορεί να χειριστεί καμιά φορά να χειριστεί μια τοστιέρα και ρωτά πράγματα όπως: «Είδε κανείς τις κάλτσες μου;»
«Το να προσποιείσαι ότι είσαι κάποιος που δεν είσαι δεν είναι πρόβλημα- είναι απαραίτητο», σημειώνει ο Economist, για τους ίδιους λόγους, ο εργοδότης σας μπορεί να λέει ότι θέλει να φέρνετε ολόκληρο τον εαυτό σας στη δουλειά, αλλά δεν το εννοεί πραγματικά. Μια εταιρεία διέπεται από ιεραρχία, στην οποία ακόμη και οι εργοδότες με την μεγαλύτερη κατανόηση περιμένουν από τους υπαλλήλους να ακολουθούν εντολές και όχι την καρδιά τους.
Αν πείτε κάτι που φέρνει την εταιρεία σας σε δύσκολη θέση, όπως έκανε τον περασμένο μήνα ένα ανώτερο στέλεχος της HSBC, κάνοντας πλάκα με τις αποκαλυπτικές προειδοποιήσεις για την κλιματική αλλαγή, θα καταλήξετε να σας αποκηρύξουν αντί να σας επαινέσουν για την αυθεντικότητά σας. Σε ένα διήγημα του Herman Melville, στο οποίο ο ομώνυμος χαρακτήρας λέει τη δική του αλήθεια απαντώντας «Θα προτιμούσα να μην το κάνω» σε κάθε αίτημα του προϊσταμένου του. Καταλήγει νεκρός.»
Οποιαδήποτε δουλειά προϋποθέτει στολή εργασίας, για παράδειγμα, εξ ορισμού ζητά από τους εργαζόμενους να καθυποτάξουν ένα μέρος της προσωπικότητάς τους, όχι να την εκφράσουν. Όταν οι καιροί είναι δύσκολοι ή η απόδοση είναι κακή, ο εργαζόμενος είναι πρώτα από όλα ένα κονδύλι του προϋπολογισμού και μετά άτομο. Αν οι περιστάσεις το απαιτήσουν, θα του ζητηθεί να φύγει και να πάρει όλο του τον εαυτό μαζί του.
Ως αποτέλεσμα, η έκφραση «ολόκληρου» το εαυτού περιορίζεται μεθοδικά. Οι υποψήφιοι για θέσεις εργασίας αισθάνονται συνήθως υποχρεωμένοι να αποκαλύψουν μερικά πράγματα για τον εαυτό τους, προκειμένου να δείξουν ότι είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Χωρίς αμφιβολία, αυτά τα πράγματα είναι του τύπου «Έχω έναν σκύλο που τον λένε Casaubon, διευθύνω μια τοπική τράπεζα τροφίμων και μου αρέσει να κάνω θαλάσσιο καγιάκ». Ποτέ δεν είναι «Μισώ τα ζώα, την άσκηση και τους συνανθρώπους μου».
Πολλά στελέχη, επίσης, ασχολούνται με το θέμα του «ολόκληρου εαυτού», με έναν πολυσύνθετο τρόπο. Κατά κανόνα, αν λαμβάνετε συμβουλές για το πώς να είστε αυθεντικοί, δεν είστε αυθεντικοί. Και αν προγραμματίζετε συναντήσεις προκειμένου να επιδείξετε πόσο ευάλωτοι είστε, αυτό είναι εκ του πονηρού ελεγχόμενο.
«Ένα από τα ελκυστικά χαρακτηριστικά της δουλειάς είναι ότι είναι ένας χώρος όπου γίνεται μια κοινή προσπάθεια. Αυτή η προσπάθεια ονομάζεται «εργασία». Πρέπει να είστε φιλικοί για να είστε καλοί συνάδελφοι, αλλά δεν χρειάζεται να είστε φίλοι. Πρέπει να είστε ικανοί για ενσυναίσθηση, αλλά δεν χρειάζεται να συναισθάνεστε συνεχώς. Πρέπει να έρχεστε στη δουλειά, να προσπαθείτε σκληρά και να παίζετε τον ρόλο σας. Πρέπει να φέρνετε τον ρόλο του εαυτού σας.»
