Τι συμβαίνει με τη ζέστη από τόσο νωρίς;
Το καλοκαίρι ξεκίνησε απότομα με ακραία κύματα καύσωνα να πλήττουν ήδη πολλές περιοχές της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας. Παρ’ όλα αυτά, ίσως στο μέλλον το νοσταλγήσουμε ως «δροσερό»
Τι εννοείς;
Γιατί αυτές οι θερμοκρασίες δεν είναι φυσιολογικές ειδικά για Ιούνιο. Αλλά η κατάσταση χειροτερεύει χρόνο με τον χρόνο και συγκριτικά με τους μέσους όρους προηγούμενων ετών, αυτές οι ακραίες συνθήκες θα θεωρούνται στο μέλλον «φυσιολογικές».
Δηλαδή έχει μετατοπιστεί η εποχή που εμφανίζονται τα κύματα καύσωνα;
Ναι. Οι ειδικοί έχουν παρατηρήσει ότι κάθε χρόνο καύσωνες χτυπούν όλο και πιο νωρίς, με τον πολύ κόσμο να μην είναι προετοιμασμένος για ακραία φαινόμενα ζέστης.
Γιατί συνεχίζει να ανεβαίνει η θερμοκρασία;
Επειδή τα ορυκτά καύσιμα και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα του πλανήτη. Τα επόμενα χρόνια, τα κύματα καύσωνα είναι πιθανό να γίνουν ακόμα πιο σκληρά.
Τόσο τραγικά είναι τα πράγματα;
Κρίνε μόνος σου: Το 2021 ήταν το πέμπτο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της ΕΕ, ενώ τα τελευταία επτά χρόνια ήταν τα θερμότερα στον κόσμο «με σαφή διαφορά», σύμφωνα με τα αρχεία που χρονολογούνται από το 1850.
Πόσο έχει αυξηθεί η μέση θερμοκρασία;
Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία το 2021 ήταν 1,1 με 1,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα επίπεδα της δεκαετίας 1850 -1900.
Πότε καταγράφηκαν οι πιο ζεστές χρονιές;
Τα πιο ζεστά έτη που έχουν καταγραφεί ήταν το 2020 και το 2016… μέχρι στιγμής.
Υπήρχαν αντίστοιχα κύματα καύσωνα στο παρελθόν;
Πολύ λιγότερα: στη δεκαετία του 1960, υπήρχαν κατά μέσο όρο περίπου δύο κύματα καύσωνα το χρόνο, ενώ την πιο πρόσφατη δεκαετία υπήρχαν κατά μέσο όρο έξι, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ.
Επιστημονικά, τι ορίζουμε ως «κύμα καύσωνα»;
Κύμα καύσωνα έχουμε όταν οι θερμοκρασίες παραμένουν πολύ υψηλότερες από τον τοπικό μέσο όρο για χρονική περίοδο, τουλάχιστον δύο ημερών, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Πώς δημιουργείται ένα τέτοιο κύμα ζέστης;
Τυπικά το κύμα καύσωνα ξεκινά εκεί όπου υπάρχει υψηλής πίεσης στην ατμόσφαιρα. Αυτή η συσσώρευση δημιουργεί μια βυθιζόμενη στήλη αέρα που συμπιέζεται, θερμαίνεται και συχνά στεγνώνει. Το σύστημα υψηλής πίεσης απωθεί τα ψυχρότερα ρεύματα αέρα και διώχνει τα σύννεφα μακριά, γεγονός που δίνει στον ήλιο ανεμπόδιστο πεδίο ως το έδαφος. Το έδαφος – χώμα, άμμος, άσφαλτος – «ψήνεται» από τον ήλιο και λόγω της μεγάλης διάρκειας της ημέρας και της μικρότερης νύχτας την περίοδο του καλοκαιριού, η θερμική ενέργεια συσσωρεύεται γρήγορα με αποτέλεσμα να αυξάνεται κατακόρυφα η θερμοκρασία.
Τι περιμένουμε το φετινό καλοκαίρι στην Ελλάδα;
Όχι πολύ χαλαρά πράγματα: υπάρχει πιθανότητα 70% φέτος να είναι πιο ζεστό το καλοκαίρι από το μέσο όρο των καλοκαιριών της περιόδου 1981-2010.
Έτσι θα είναι από εδώ και πέρα;
Έτσι και χειρότερα. Τα καλοκαίρια στο βόρειο ημισφαίριο θα μπορούσαν να διαρκούν ακόμα και έξι μήνες όταν θα πλησιάζουμε στο 2100, εάν ο πλανήτης συνεχίσει να υπερθερμαίνεται ανεξέλεγκτα.
Άρα αλλάζουν οι εποχές…
Ναι. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια σχεδόν των τελευταίων 60 ετών, η διάρκεια των καλοκαιριών αυξήθηκε από 78 σε 95 ημέρες κατά μέσο όρο. Οι χειμώνες, κατά μέσο όρο, μειώθηκαν από 76 σε 73 ημέρες. Η άνοιξη συρρικνώθηκε από 124 ημέρες σε 115 ημέρες και τα φθινόπωρα μειώθηκαν από 87 ημέρες σε 82 ημέρες.
Πώς επηρεάζει αυτή η αλλαγή τον ανθρώπινο οργανισμό;
Η υπερβολική ζέστη έχει συσχετιστεί με καρδιαγγειακή και νεφρική ανεπάρκεια, υψηλή αρτηριακή πίεση, άσθμα και σκλήρυνση κατά πλάκας. Έχει βρεθεί ότι βλάπτει τα όργανα, τα κύτταρα και το DNA. Η υπερβολική ζέστη βλάπτει επίσης τις κινητικές μας λειτουργίες, διαταράσσει τον ύπνο και συνδέεται με εγκλήματα, άγχος, κατάθλιψη και αυτοκτονικές τάσεις.
Επομένως κάτι πρέπει να κάνουμε για την κλιματική κρίση!
