“Κάθε παιδί μπορεί να γίνει διαιτολόγος του εαυτού του”
Το Nutricode είναι ένα πρόγραμμα διατροφικής εκπαίδευσης για παιδιά που βασίζεται στην διαθεματική προσέγγιση διδασκαλίας. Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο από τη Χριστίνα Κακαβελάκη, Κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο MSc Psychology.
Πρόκειται για ένα διατροφικό διαδραστικό εργαστήρι που απευθύνεται στα παιδιά όλων των ηλικιών, με στόχο τη διαμόρφωση σωστών διατροφικών συνηθειών ως εφόδιο για μια υγιή και ευτυχισμένη ζωή.
Βρήκαμε την Κυρία Κακαβελάκη και μας μίλησε για το πρόγραμμα. Από που προέκυψε η ιδέα πώς και πόσο αυτό βοηθάει στη σωστή διατροφική εκπαίδευση των παιδιών.
Πώς σας προέκυψε η ανάγκη να ασχοληθείτε με την διατροφολογία;
Από μικρή αισθανόμουν ότι είχα μια κλίση στις επιστήμες υγείας, αλλά ταυτόχρονα με συνέπαιρνε και ο τομέας της φιλοσοφίας. Θυμάμαι ότι ονειρευόμουν κάποτε να δουλέψω στους γιατρούς χωρίς σύνορα και να ταξιδέψω σε δυσπρόσιτες περιοχές. Την χρονιά που συμπλήρωνα το βιογραφικό μου μόλις είχε ανοίξει ένα καινούργιο πεδίο, αυτό της διαιτολογίας, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Μόλις το είδα άναψε ένα λαμπάκι μέσα στον εγκέφαλό μου (αυτό από τον καθηγητή γρανάζι). Τα είχε όλα: ιατρική επιστήμη, πανεπιστημιακές σπουδές, ενασχόληση με τον άνθρωπο και προσφορά προς αυτόν, δυνατότητα μέσα σε τέσσερα χρόνια να μπορώ να δουλέψω στο πεδίο του ενδιαφέροντος που είχα επιλέξει. Η άμεση οικονομική ανεξαρτησία για μένα ήταν επίσης μια προτεραιότητα.
Γιατί ασχοληθήκατε εντέλει, συγκεκριμένα με τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών;
Από την έναρξη του προσωπικού μου γραφείου, εδώ και 12 χρόνια, δέχομαι παιδιά. Ωστόσο τα χρόνια που ακολούθησαν μετά την οικονομική κρίση παρατηρούσα ότι στο γραφείο μου έφταναν όλο και περισσότερα παιδιά, με όλο και πιο σοβαρά προβλήματα, τόσο ως προς το σωματικό τους βάρος και την υγεία τους, όσο και ως προς τις διατροφικές τους συνήθειες (επιλεκτική σίτιση, φτωχή θρεπτικά διατροφή, πολύ περιορισμένη ποικιλία τροφίμων). Παρατηρούσα επίσης ότι τα παιδιά πλέον είχαν αρχίσει να παρουσιάζουν προβλήματα υγείας που κανονικά παρουσιάζονται στην ενήλικη ζωή. Ωστόσο το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στην διατροφή των παιδιών ακόμη περισσότερο από την στιγμή που έκανα την κόρη μου. Εκείνη την περίοδο συν έπεσαν διάφορες συγκυρίες. Μόλις είχα γίνει μητέρα (η μητρότητα μου άνοιξε νέους ορίζοντες), έκανα την πρακτική μου πάνω στην συμβουλευτική γονέων στα πλαίσια του μεταπτυχιακού μου τίτλου σπουδών (συμβουλευτική ψυχολογία και ψυχοθεραπεία) και η συμμετοχή μου στην διεπιστημονική ομάδα του ΔΕΚΑ με προβλημάτισε καθώς παρατηρούσα πως χειρίζονται οι ψυχολόγοι τα περιστατικά των παιδιών και τις οικογένειές τους και πως εμείς οι διαιτολόγοι. Όλα αυτά τα ερεθίσματα που δημιουργήσαν ένα τεράστιο προβληματισμό και ένα ακόμη μεγαλύτερο ερωτηματικό. Γιατί εμείς οι επαγγελματίες διαιτολόγοι χειριζόμαστε τις διατροφικές δυσκολίες των παιδιών με αντίστοιχους τρόπους και μεθοδολογίες με αυτές των ενηλίκων; Πόσο ωφέλιμο μπορεί να είναι αυτό στο χτίσιμο καλών διατροφικών συνηθειών; Πόσο επιβοηθητική μπορεί να είναι η κατήχηση στην προσπάθειά των παιδιών να διαχειριστούν με ένα καλύτερο τρόπο το φαγητό τους; Γιατί να μην επενδύσουμε εξαρχής στην δημιουργία καλών διατροφικών συνηθειών από το να παλεύουμε στην συνέχεια να τις αλλάξουμε;
Σαν παιδί τι διατροφικές συνήθειες είχατε στην οικογένεια;
Τόσο εγώ όσο και τα δύο μου αδέρφια από μικρή ηλικία είχαμε συστηματική ενασχόληση με τον αθλητισμό (ξεκίνησα κολύμβηση 4 ετών και σταμάτησα στην 2α λυκείου όπου ξεκινούσε η προετοιμασία των πανελληνίων). Με γνώμονα να μπορεί να ανταποκριθεί το σώμα μας στην άσκηση, στο σπίτι υπήρχαν πάντοτε καλές διατροφικές συνήθειες (άφθονο φαγητό, σπιτικό, θρεπτικό με ποικιλία).
Ποιος είναι ο σκοπός του προγράμματος;
Εάν χρειαζόταν να απαντήσω με μια λέξη θα έλεγα η πρόληψη και για εμένα πρόληψη σημαίνει εκπαίδευση. Σκοπός μας είναι το παιδί να γίνει διαιτολόγος του εαυτού του, να αποκτήσει διατροφική συνείδηση, να ενσωματώσει το «πρέπει» ως μέρος της προσωπικότητάς του έτσι ώστε να γίνει «θέλω» μέσα από τρόπους και μεθοδολογίες που μαθαίνουν τα παιδιά. Ο πιο αποδοτικός τρόπος εκπαίδευσης για παιδιά και ενήλικες είναι το βίωμα.
Τα παιδιά προσαρμόζονται εύκολα σε αυτό (είναι κάτι που τους αρέσει;);
Τα παιδιά αγαπούν το πρόγραμμα γιατί αλληλεπιδρούν, συμμετέχουν και κατευθύνουν την διαδικασία της μάθησης προς τα δικά τους ενδιαφέροντα. Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί με σκοπό να «εκμεταλλευτεί» δύο σημαντικά χαρακτηριστικά που διαθέτουν εκ φύσεως τα παιδιά, από την μια την έμφυτη περιέργεια που τα κάνει να ρουφάνε τις γνώσεις σαν σφουγγάρια και από την άλλη την εξαιρετική ελαστικότητα που διαθέτει ο παιδικός εγκέφαλος που τα κάνει εύπλαστα και πολύ επιδεκτικά στην βιωματική, διαδραστική μάθηση.
Μέσα από αυτό εκπαιδεύονται και οι γονείς ώστε να υπάρχει μια συνέχεια αυτής της εκπαίδευσης και στο σπίτι ;
Η οικογένεια αποτελεί ένα σύστημα. Είναι πολύ επιβοηθητικό για τα παιδιά να λαμβάνουν και οι γονείς μια διατροφική επιμόρφωση. Όταν τα παιδιά μπαίνουν στο πρόγραμμα οι γονείς εντάσσονται σε ένα chat group όπου μπορούν να θέσουν ερωτήματα, δυσκολίες και προβληματισμούς προς τους εκπαιδευτές και επίσης σύντομα οι εκπαιδευτές θα ξεκινήσουν να στέλνουν σε εβδομαδιαία βάση σύντομες, χρήσιμες και περιεκτικές πληροφορίες που θα τους βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση του φαγητού των παιδιών με σκοπό να υπάρχει μια συνέχεια της εκπαίδευσης και στο σπίτι.
Έχει τύχει μαθητές σας να ενθουσιαστούν τόσο με τις γνώσεις που αποκτούν, ώστε τελικά εκείνοι να γίνονται δάσκαλοι και για τους γονείς;
Ναι βεβαίως. Θα αναφέρω ένα πρόσφατο παράδειγμα που μου έρχεται στο νου όπου ένα κορίτσι 5ης δημοτικού αφού εκπαιδεύτηκε να διαβάζει ετικέτες τροφίμων. Όποτε πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ με τους γονείς της, τους συμβουλεύει τι είναι καλό να αγοράσουν και τι όχι, βάση των συστατικών που διαβάζει στην ετικέτα των προϊόντων «Όχι μαμά αυτό δεν είναι καλή επιλογή είναι πολύ επεξεργασμένο. Βλέπεις πόσες χημικές ουσίες περιέχει;» είπε χαρακτηριστικά η μικρή μας φίλη.
Tι προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί όταν ξεκινήσει το πρόγραμμα.
Δεν έχω συναντήσει μέχρι στιγμής κάποια δυσκολία. Ακόμη και τα πολύ επιφυλακτικά και επιλεκτικά ως προς την σίτιση παιδιά είναι πολύ επιδεκτικά στο πρόγραμμα, γιατί η σύνδεση με το φαγητό δεν είναι άμεση, αλλά έμμεση, η εμπλοκή με το φαγητό γίνεται σταδιακά και δεδομένου ότι το πρόγραμμα είναι παιδοκεντρικό σεβόμαστε και ακολουθούμε το ρυθμό του κάθε παιδιού.
Τι καλείστε εσείς να αντιμετωπίσετε όταν ένα παιδί έχει μάθει να τρέφεται λάθος και πόσο εύκολο είναι να αλλάξει τις συνήθειες του;
Εξαρτάται πάντοτε από την ηλικία. Γενικά τα παιδιά δεν έχουν παγιωμένες πεποιθήσεις. Ο εγκέφαλός τους έχει ελαστικότητα και είναι εύπλαστος που σημαίνει ότι δεν είναι πολύ συχνό να χρειαστεί να αλλάξουν διατροφικές συνήθειες. Στα παιδιά συνήθως καλούμαστε να δημιουργήσουμε διατροφικές συνήθειες και όχι να αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες.
Βλέπουν οι γονείς το πρόγραμμα ως λύση για την παιδική παχυσαρκία;
Οι γονείς ακόμα δεν έχουν σαφή και κατασταλαγμένη άποψη για το πότε το παιδί παρουσιάζει πρόβλημα, είτε με το σωματικό του βάρους, είτε έχει διαμορφώσει μια δυσλειτουργική σχέση με το φαγητό. Πολλές φορές οι γονείς θεωρούν ότι το σωματικό βάρος του παιδιού θα διορθωθεί μεγαλώνοντας και ότι η επιλεκτικότητα στην σίτιση αποτελεί παραξενιά της ηλικίας. Δεν βλέπουν τις παρούσες δυσκολίες στο θέμα της διατροφής ως πρώιμη συμπτωματολογία ενός μετέπειτα μεγαλύτερου προβλήματος. Πολλές φορές θεωρούν ότι αυτό θα εξαφανιστεί μεγαλώνοντας. Όταν οι γονείς μου λένε «παιδί είναι θα μάθει να τρώει όταν μεγαλώσει» ανακατασκευάζω την φράση λέγοντας ότι «το παιδί μαθαίνει να τρώει καθώς μεγαλώνει».
Υπήρξαν παιδιά παχύσαρκα που με το πέρας του προγράμματος αδυνάτισαν και τελικά είναι μια λύση για την αντιμετώπιση αυτής της μάστιγας;
Συνήθως σκοπός μας σε αυτές τις ηλικίες δεν είναι τα παιδιά να αδυνατίσουν. Ο πρώτιστος στόχος του προγράμματος είναι να εμφυσήσει στα παιδιά αγάπη προς αυτό το θαυμαστό εργαλείο που ονομάζεται ανθρώπινο σώμα και να καλλιεργήσει υγιή πρότυπα αυτοφροντίδας. Σκοπός μας είναι να ενστερνιστούν τα παιδιά τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες ως «θέλω» και όχι ως «πρέπει» με απώτερο στόχο να διατηρήσουν το βάρος τους και καθώς ψηλώνουν να εναρμονιστεί το βάρος με το ύψος τους, έτσι ώστε να έχουν ισορροπημένη και υγιή ανάπτυξη. Το βασικότερο όλων είναι ότι θα έχουν αποκτήσει μια υγιή σχέση με το φαγητό και θα βιώνουν κατά την ενήλικη ζωή την ελευθερία της επιλογής.
Τι θα κάνει ένα γονέα να επενδύσει σε ένα τέτοιο πρόγραμμα;
Η πεποίθησή του ότι πλέον είναι αναγκαίο! Κάποτε η εκπαίδευση ήταν προαιρετική και όταν ένα παιδί δεν ήθελε να πάει σχολείο έλεγαν «Άστο δεν τα παίρνει τα γράμματα, ας πάει να δουλέψει». Σιγά σιγά καθώς οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώνονταν και οι συνθήκες ωρίμαζαν στην συνείδησή των γονέων και του κράτους η εκπαίδευση έγινε υποχρεωτική. Το ίδιο συνέβη με την οργανωμένη άσκηση (από τότε που άρχισε να μειώνεται ακόμη και να εκλείπει το ελεύθερο παιχνίδι), με τα αγγλικά ως ξένη γλώσσα κοκ. Θεωρώ ότι οι συνθήκες του σύγχρονου τρόπου ζωής (οι γονείς απουσιάζουν από το σπίτι, οι οικογένειες πλέον μαγειρεύουν λιγότερο και καταφεύγουν πιο εύκολα στο έτοιμο φαγητό, οι διατροφικές συνήθειες των ενηλίκων απέχουν πολύ από το μεσογειακό μοντέλο διατροφής, τα ανησυχητικά ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, τη συνοσηρότητα παχυσαρκίας και άλλων συνοδών νοσημάτων στα παιδιά κα.) θα οδηγήσουν σιγά σιγά το κράτος, τα σχολεία και τους γονείς να δώσουν μεγαλύτερο βάρος στο να επενδύσουν στην διατροφική αγωγή και εκπαίδευση.
Σε ποιους απευθύνεται;
Απευθύνεται σε όλα τα παιδιά που θέλουν να γευθούν την χαρά της διατροφικής εκπαίδευσης, όχι σαν καταναγκασμό, στέρηση και περιορισμό, αλλά σαν συνειδητή επιλογή αγάπης, φροντίδας και σεβασμού του σώματός τους.
Το κόστος είναι βατό για μία μέση Ελληνική οικογένεια;
Πάντοτε θεωρώ ότι η πρόληψη είναι πολύ πιο οικονομική, πιο προσοδοφόρα και λιγότερο χρονοβόρα από την θεραπεία. Προσωπικά λοιπόν θεωρώ ότι το πρόγραμμα όχι μόνο είναι βατό, αλλά είναι και οικονομικό. Η αξιολόγηση βέβαια του κόστους υπόκειται στα προσωπικά κριτήρια του καθενός. Εγώ που ως επαγγελματίας τόσα χρόνια δέχομαι παιδιά για θεραπεία έχω άλλη οπτική επί του θέματος.
Τι προσδοκίες έχετε από ένα παιδί που ολοκληρώνει το πρόγραμμα;
Να έχει αγαπήσει αυτό το πάνσοφο εργαλείο που ονομάζεται ανθρώπινο σώμα.
Να έχει υιοθετήσει υγιείς τρόπους αυτοφροντίδας.
Να έχει αισθανθεί ευγνωμοσύνη για αυτό που του έχει δοθεί και να έχει αποκτήσει μια υγιή εικόνα σώματος.
Να έχει αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις για τις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος και τους φυσικούς νόμους που το διέπουν.
Να έχει αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις για τις βασικές λειτουργίες και χρήσεις των τροφίμων.
Να έχει αναπτύξει δεξιότητες όπως αυτές της παρατήρησης και της αξιολόγησης και να έχει γυμνάσει τις αντιστάσεις του και να έχει γίνει πιο επιλεκτικός και συνειδητός καταναλωτής.
Να έχει ενδυναμωθεί ψυχικά και να έχει καλλιεργήσει την ικανότητα να καθυστερεί την ικανοποίηση των επιθυμιών του.
Τελικός στόχος να έχει γίνει διαιτολόγος του εαυτού του, δηλαδή να έχει αποκτήσει μια υγιή ψυχολογία και σχέση με το φαγητό και το σώμα του και να έχει κατακτήσει την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ της ικανοποίησης των επιθυμιών του στα όρια των δυνατοτήτων του σώματός του.
Για να μάθετε περισσότερα πατήστε εδώ
Στοιχεία επικοινωνίας :
210 8140884 / 694 5632546
info@nutricode.education
Μενάνδρου 13, Κηφισιά, Τ.Κ. 14561
